معرفی مفهوم فاصله کانونی دوربین گوشی موبایل

اگه شما هم از جمله افرادی هستین که به مشخصات و ویژگی‌‌های مختلف تلفن هوشمند توجه می‎‎‎‎‎کنین، حتما با مواردی مواجه شدین که در کنار مشخصات انواع لنز دوربین گوشی موبایل، اعدادی مثل 26 میلی متر، 52 میلی متر یا 12 میلی متر هم درج شدند. این عدد، بیانگر فاصله کانونی دوربین گوشی موبایل با لنزه که نقش مهمی‎‎‎‎‎ در تصویر نهایی ایجاد می‎‎‎‎‎کنه.

به دلیل اهمیت عملکرد فاصله کانونی در دوربین‌‌های گوشی موبایل و نحوه اثر گذاری اون با قدرت عکس برداری دستگاه، ما تضمیم گرفتیم که توی این مقاله به بررسی موضوع فاصله کانونی دوربین گوشی و تنظیم فاصله کانونی دوربین گوشی و تغییر فاصله کانونی دوربین گوشی بپردازیم.

فاصله کانونی در دوربین‌‌های عکاسی

می‎‎‎‎‎دونین فاصله کانونی در دوربین‌‌های گوشی چیه و چه کاربردی داره؟ قبل از این که بخوایم اهمیت وجود و تنظیم فاصله کانونی دوربین گوشی موبایل رو بررسی کنیم، باید در نظر بگیریم که مفهوم فاصله کانونی چیه و در دوربین‌‌های عکاسی چه نقشی دارن.  این مفهوم، به ما کمک می‎‎‎‎‎کنه تا درک بهتری از این قابلیت در تلفن‌‌های هوشمند داشته باشیم.

فاصله کانونی چیست؟

فاصله کانونی، فاصله بین سنسور تصویر دوربین و جاییه که پرتوهای نور در آن، همگرا شده و تصویر را روی لنز، متمرکز می‎‎‎‎‎کنه. پرتوهای نور در زمان حرکت، به صورت موازی با هم حرکت می‎‎‎‎‎کنن. بنابراین اگه یه عدسی محدب در مقابل اونا قرار بگیره؛ این پرتوهای موازی به هم نزدیک شده و در نقطه که اصطلاحا نقطه کانونی عدسی نامیده می‎‎‎‎‎شه، همگرا می‎‎‎‎‎شن.

ولی در یه لنز دوربین، همه چیز به همین سادگی نیست. نور به جای گذر از یه لنز، باید از بین مجموعه ای از لنزهای مقعر و محدب عبور کنه تا پرتوهای اون قبل از رسیدن به یه نقطه کانونی، همگرا یا واگرا بشن. زمانی که تصویر در حالت  focus  قرار داره، فاصله محل همگرایی نور در لنز تا سنسور تصویر، همون فاصله کانونیه.

این مقاله هم شاید به کارت بیاد: بهترین عکس های سلفی

بنابراین، اگه بگیم لنز دوربین DSLR  فاصله کانونی 28 میلی متر هست، یعنی در بهترین و شارپ‌ترین حالت تمرکز روی سوژه، نور در لنز و جایی به اندازه 28 میلی متر بالاتر از سنسور، همگرا می‎‎‎‎‎شه. یا اگه لنز دوربین فاصله کانونی 50 میلیمتر باشه، نور در اون نقطه همگرا می‎‎‎‎‎شه و تصویر رو در فاصله 50 میلی متری از سنسور، متمرکز می‎‎‎‎‎کنه.

چرا تغییر فاصله کانونی دوربین گوشی اهمیت داره؟

فاصله کانونی لنز دوربین، زاویه دید ( یا میدان دید و عمق میدان در عکاسی) و میزان بزرگنمایی لنز رو نشون می‎‎‎‎‎ده. به عبارت بهتر، هرچی فاصله کانونی بیشتر باشه، تمرکز روی سوژه شما هم بیشتر می‎‎‎‎‎شه و بزرگنمایی هم روی اون بیشتر می‎‎‎‎‎شه. بنابراین، این حالت برای عکاسی پرتره کاربرد داره که در اون توجه روی اشخاصه و اهمیت کمتری به منظره و پشت صحنه داده می‎‎‎‎‎شه. در مقابل، فاصله کانونی کمتر، زاویه دید وسیعی در اختیار شما قرار می‎‎‎‎‎ده که برای عکاسی از مناظر خیلی مناسبه.

بنابراین، فاصله کانونی با Focal length  لنز دوربین، در نحوه تصویربرداری، بسیار اهمیت داره. حالا ممکنه این سوال برای شما پیش بیاد که اگه فاصله کانونی بین سنسور و مرکز نوری لنز، دوربین باشه، چطوری لنز دوربین گوشی هوشمند می‎‎‎‎‎تونه لنز 24 میلی متری داشته باشه؟ جواب سوال اینه که باید ضخامت گوشی موبایل حداقل 24 میلی‌مترباشه. البته این فاصله در تلفن‌‌های هوشمند، با کمی ‎‎‎‎‎تفاوت قابل تعریف هست.

تفاوت فاصله کانونی گوشی و دوربین عکاسی

دوربین‌‌های گوشی تلفن همراه، خیلی کوچک هستن و سنسورهای به کار رفته در اونا، در مقایسه با دوربین‌‌های DSLR  فول فریم، خیلی کوچکتر هستن. در نتیجه، فاصله واقعی بین جایی که تصاویر در داخل لنز متمرکز شدن تا جایی که روی سنسور ثبت شدن، خیلی کوتاهن.

به این مطلب هم سر بزن: لرزش‌گیر اپتیکال چیست

در واقع، یه دوربین با لنز 26 میلی متری، با فاصله کانونی 25/4 میلی متری در گوشی‌های هوشمند وجود داره. این 25/4 میلی متر از لحاظ عکاسی، واقعا معنایی نداره و فاصله کانونی مطابق با سنسور فول فریم 35 میلی متری محاسبه می‎‎‎‎‎شه. بنابراین فاصله کانونی لنزها به جای محاسبه، براساس سنسور تلفن هوشمند با معیاری برابر سنسور با فرمت 35 میلی متری قابل سنجش هستن.

منظور از سنسور 35 میلی متری چیست؟

فاصله کانونی معادل 35 میلی‌متر یا فاصله کانونی موثر، برای یکسان کردن تصویری که لنزی با سنسور 35 میلی متری ثبت می‎‎‎‎‎کنه، به کار می‎‎‎‎‎ره. بنابراین، وقتی به مشخصات دوربین گوشی هوشمند نگاه می‎‎‎‎‎کنین و می‎‎‎‎‎بینین که دوربینی، لنز 24 میلی متری داره، باید بدونین که برای داشتن تصاویر ثبت شده با این گوشی مشابه تصاویر ثبت شده با دوربین DSLR فول فریم با لنز 24 میلی‌متری با همون زاویه دیدی هست که شما با  گوشی خودتون دارین.

دانستن معادل 35 میلی متر، برای عکاسان اهمیت زیادی داره. زیرا در دوربین‌‌های مختلف، از لنزها و سنسورهای مختلف استفاده می‎‎‎‎‎شه و اندازه سنسورها رو تغییر می‎‎‎‎‎دن. بنابراین، تغییر در اندازه، بر تنظیم فاصله کانونی دوربین گوشی موثره. برای عکاسانی که از تلفن‌‌های همراه برای عکاسی استفاده می‎‎‎‎‎کنن، دانستن معادل 35 میلی متری به درک اونا از وسیع بودن زاویه دید یه لنز دوربین کمک می‎‎‎‎‎کنه.

بد نیست این مطلب رو هم بخونی: بهترین اپلیکیشن ادیت عکس گوشی

اهمیت فاصله کانونی گوشی تلفن همراه و زاویه دید

در بخش قبلی اشاره کردیم که فاصله کانونی در دوربین گوشی، با چیزی که به عنوان زاویه دید می‎‎‎‎‎شناسیم، همبستگی داره. در واقع، زاویه دید، میزان وسعت صحنه ای که توسط لنز دوربین ثبت می‎‎‎‎‎شه رو نشون می‎‎‎‎‎ده و برحسب درجه، قابل اندازه گیریه. بنابراین، اگه لنز شما فاصله کانونی کوتاهی داره، یعنی زاویه دید شما وسیعه و در نتیجه وسعت صحنه بیشتری رو می‎‎‎‎‎تونین توی تصویر مشاهده کنین. تعدادی از لنزهای خیلی عریض، زاویه دید 180 درجه دارن، ولی این قابلیت، باعث می‎‎‎‎‎شه که توی تصویر اعوجاج ایجاد بشه. فاصله کانونی بیشتر یا Focal length  بیشتر، به معنی کاهش میدان دید شما و بزرگنمایی سوژست. زمانی که شما زوم می‎‎‎‎‎کنین، زاویه دید وسیع‌تری دارین و فاصله کانونی شما کمتر می‎‎‎‎‎شه.

فاصله کانونی معمولی لنز گوشی‌‌های هوشمند چقدر هست؟

پاسخ دقیق به این سوال دشواره. چون دستگاه‌‌های مختلف، لنزهای متفاوتی دارن، همچنین گوشی‌‌های هوشمند با بیش از یک دوربین، لنزهایی با فاصله کانونی متفاوت دارن. دوربین‌‌های تک لنزی گوشی‌‌های هوشمند، به طور معمول یک لنز زاویه عریض معادل 22 تا 30 میلی‌متر دارن. تلفن‌‌های هوشمند با بیش از یه دوربین می‎‎‎‎‎تونن هر ترکیبی از دوربین اصلی با زاویه باز با دوربین دوم با زاویه فوق العاده گسترده یا لنز تله فوتو یا هر دو رو داشته باشن. لنزهای خیلی عریض، تقریبا در محدوده 12 تا 18 میلی متری قرار دارن.

شاید از این نوشته‌ هم خوشت بیاد: علت تار شدن دوربین گوشی

برخی از گوشی‌‌های هوشمند، لنز تله فوتو دارن که فاصله کانونی اونا دو برابر لنز زاویه بازه. با این حال، این امکان وجود داره که تلفن هوشمند، دوربینی داشته باشه که فاصله کانونی اون برای لنز تله فوتو، بیشتر از دو برابر لنزهای عریض باشه. در بسیاری موارد، دوربین تله فوتو در تلفن هوشمند که زوم اپتیکالش بیشتر از 2 برابر باشه، با عنوان دوربین پریسکوپ یا لنز زوم پریسکوپ شناخته می‎‎‎‎‎شه. هرچه فاصله کانونی لنزهای تله فوتو بیشتر باشه، دوربین شما زوم اپتیکال بیشتری داره و کیفیت تصویر ثبت شده در این تلفن، در حالت زوم اپتیکال هم از کیفیت تصویر بهتری در حالت زوم دیجیتال داره.

اثر افزودن یه لنز خارجی بر فاصله کانونی دوربین گوشی

شما هر نوع لنزی رو می‎‎‎‎‎تونین به ماژول دوربین گوشی هوشمند خودتون اضافه کنین. از جمله این لنزها، می‎‎‎‎‎تونیم به لنز فوتو، ماکرو، زاویه خیلی عریض و … اشاره کنیم. این لنزها شبیه به تعدادی از لنزهای تلفن هوشمند با ماژول دوربین چندگانه هستن.

چیزی که طبیعیه اینه که هرکدام از این لنزهای خارجی، فاصله کانونی متفاوتی دارن. اما محدوده فاصله کانونی و زاویه دید اونا با لنز دوربین تلفن‌‌های همراه یکسانه. از جایی که دوربین اصلی تلفن هوشمند، قدرتمندترین دوربین اون دستگاه بوده و بهترین مشخصات دوربین رو داره، بیشتر لنزهای خارجی برای دوربین گوشی‌‌های هوشمند به نحوی طراحی شده که به دوربین اصلی متصل شده و از کیفیت تصویر اون استفاده می‎‎‎‎‎کنن.

دوربین اصلی بسیاری از گوشی‌‌های هوشمند، لنز عریض با فاصله کانونی بین 24 تا 27 میلی‌متر دارن. این لنز دوربین، امکان ثبت تصاویری با پشت صحنه و زمینه وسیع رو برای شما ایجاد می‎‎‎‎‎کنه. اتصال یه لنز اضافی به این دوربین، زاویه دید متفاوتی را ایجاد می‎‎‎‎‎کنه که با فاصله کانونی لنز خارجی مطابقه. توجه کنین که اگه بخواین در زمان عکاسی از لنزهای اضافی یا جانبی استفاده کنین، از لنزهای ارزان قیمت استفاده نکنین. چون که این لنزها اغلب باعث ایجاد تصاویری با کیفیت و وضوح پایین می‎‎‎‎‎شن.

جمع بندی

ما در این مطلب، به معرفی مفهوم فاصله کانونی دوربین گوشی موبایل پرداختیم و دیدیم که چطور کم و زیاد بودن این فاصله، بر کیفیت تصاویر و نحوه تصویر برداری تلفن هوشمند شما اثر می‎‎‎‎‎ذاره. هرچه فاصله کانونی با Focal length  بیشتر باشه، سوژه شما با دقت و کیفیت بیشتری ثبت می‎‎‎‎‎شه و پس زمینه اون تصویر کمتر به چشم میاد. اگه این مفاهیم و موضوعات رو بدونین، دید وسیعی در زمینه فاصله کانونی دوربین گوشی، در اختیار دارین و امکان درک بهتر و استفاده آسانتر از قابلیت‌‌های لنز دوربین، برای شما فراهم می‎‎‎‎‎شه.

سوالات متداول